موزه سکه بانک سپه
موزه سکه بانک سپه ،موزه ای که در شمال غربی میدان امام خمینی واقع شده ، موزه سکه که با همت فرج الله آق اولی و تلاش خانم ملکه ملک زاده بیانی تاسیس شد. در موزه سکه بیش از 20 هزار سکه از زمان لیدی ها تا زمان معاصر نگهداری می شود . موزه سکه با قدمت 50 سال یکی از غنی ترین و ارزشمندترین موزه های سکه ایران و جهان به شمار می رود، اما کمتر دیده می شود … همراه شوید.
موزه سکه بانک سپه : آدرس استان تهران ، شهر تهران ، ضلع شمال شرقی میدان امام خمینی (توپخانه) واقع در مجموعه ساختمانهای بانک سپه (همان طور که در نقشه هوایی می بینید مجموعه عمارتهای بانک سپه در ضلع شمال غربی میدان قرار دارد اما ورود به موزه سکه بانک سپه (که با شماره 1 بر روی نقشه مشخص شده است) بدین طریق است ؛ ابتدای خیابان امام خمینی (سپه سابق) ، کوچه پست ، شرق خیابان یارجانی ، ورودی مجموعه بانک سپه ، موزه سکه
سال تاسیس موزه سکه: خرداد 1342 ه خورشیدی
شماره ثبت موزه سکه در فهرست آثار ملی ایران : این موزه ثبت ملی نشده است!
مختصات جغرافیایی ، آب و هوا ، نقشه موزه سکه بانک سپه : E 51″25’11.80 N 35″41’10.85
ارتفاع از سطح دریا : 1161 متر
دوران و بانی موزه : در دوران پهلوی دوم و به دستور فرج الله آق اولی (ریاست وقت بانک سپه) و به تلاش خانم ملکه ملک زاده بیانی احداث شد.
امکان و زمان بازدید موزه سکه : در روزهای زوج (به استثنای ایام تعطیل) از ساعت 9 صبح الی 15 به صورت رایگان (متاسفانه موزه سکه در شهریور 93 برای همیشه تعطیل شد، خبر را در اینجا بخوانید)
نکته اول: در ایام دهه فجر ، هفته بانکداری اسلامی ، هفته میراث فرهنگی موزه سکه همه روزه باز است و جهت بازدیدهای گروهی نیاز به هماهنگی قبلی است.
شماره تلفن و فاکس موزه سکه بانک سپه: 66748060
پست الکترونیک موزه سکه : CoinMuseum@BankSepah.ir
تارنمای موزه سکه : www.BankSepah.ir
پیشینه و تاریخچه موزه سکه بانک سپه:
موزه سکه بانک سپه در زمان ریاست فرج الله آق اولی که از سال 1327 تا اردیبهشت 1352 آن را به عهده داشت تاسیس شد. سکه های موزه پس از 10 سال فراخوانی از مجموعه داران و سکه داران در خرداد ماه 1342 با همت ملکه ملک زاده بیانی که پایه گذار تدریس علمی سکه شناسی در ایران بود در عمارت یک طبقه مجموعه بانک سپه افتتاح شد.
نکته دوم: ساختمان اداری بانک سپه توسط استاد هوشنگ سیحون و ساختمان شعبه مرکزی بانک سپه توسط وارطان هوانسیان بنا شده است (در نقشه هوایی با شماره 2 و 3 نامگذاری شده) با توجه به اینکه ساختمان موزه سکه ، عمارتی الحاقی به ساختمان شماره 2 می باشد ، این احتمال وجود دارد که ساختمان موزه توسط استاد هوشنگ سیحون بنا شده باشد.
مساحت کل موزه سکه بانک سپه حدود 300 متر است که از درب اصلی که وارد می شوید ابتدا یک راهروی کوچک وجود دارد که نگهبانی به جای خوش آمدگویی به شما تذکر می دهد که عکاسی ممنوع است !! (دلیل ممنوعیت عکاسی در موزه را واقعاً نمی دانم) در سمت چپ قسمت اداری و در سمت راست بخش مرمت موزه سکه قرار دارد و در انتهای راهرو سالن اصلی موزه سکه به مساحت حدودی 150 متر قرار دارد.
در موزه سکه مجموعا 15 ویترین قرار دارد که 11 ویترین در گرداگرد محوطه موزه نصب شده و 4 ویترین پایه دار نیز در وسط قرار دارد ، ویترین شماره 1 که مربوط به بخش لیدی ها است ، درست در انتهای سالن قرار دارد!! (البته در زمان بازدید حقیر این ویترین کاملا خالی بود و سکه ها جهت مرمت و … از ویترین ها خالی شده بود)
موزه سکه بانک سپه شامل سکه های از دوران «هخامنشيان، سلوكيان، باختريان، اشكانيان، خرسن، اليمائي، شاهزادگان پارس، ساسانيان، طاهريان، صفاريان، سامانيان، آل‌زيار، ديلميان، غزنويان، سلجوقيان، اتابكان، خوارزمشاهيان، ايلخانيان، جلايريان، گوركانيان، قره‌قويونلو، آق‌قويونلو، صفويان، افشاريه، زنديه، قاجاريه، پهلوي و جمهوري اسلامي» است که می تواند بازگوی واقعیتها و وقایع اقتصادی ، اجتماعی، فرهنگی و همچنین خط، ظرافت هنری، نمایش طرح لباس، تزیینات سلاطین و مراسم مذهبی زمان خود باشد. نکته جالب آنکه شرح هر ویترین موزه سکه به دو زبان فارسی و انگلیسی نوشته شده و تمامی سکه ها با کدهایی که در زیر آن است ، شماره گذاری شده است ، البته شرح های مختصر تر ، تنها به زبان فارسی نوشته و نصب شده است.
نکته سوم: قرار است به زودی کتابی دو زبانه در 391 صفحه (به صورت تمام رنگی) که توسط انتشارات بانک سپه و همت خانم صدیقه فروغیان به مناسبت 90 سالگی بانک سپه به نام «موزه سکه بانک سپه» تهیه و در اختیار عموم و علاقمندان قرار گیرد.
شما می توانید در ویترین هخامنشی های موزه سکه ، دریک معروف یا همان سکه ای که تصویر کماندار پارسی با تیردان و کمان و گاهی اوقات نیزه و یا دشنه بصورت زانو بر زمین زده است را مشاهده کنید. ارزش این سکه در زمان خود ، برابر با هزینه های یک ماهه یک سرباز بوده!!
در جداره جنوبی و شمالی موزه سکه دو فرمان از الوند بيك ميرزا آق‌قويونلو و شاه‌اسماعيل صفوي قرار دارد كه شادروان جابرانصاري به موزه سکه اهدا كرده كه درباره واگذاري روستاي ويسين از توابع گلپايگان و معاف داشتن شخصي از كليه ماليا‌ت‌ها است و ممهور به امضاي شاه‌اسماعيل اول و الوند بيك ميرزا است. در یکی از ویترینها هم سکه های مربوط به ولایت عهدی امام رضا قرار گرفته است.
اگر اشتباه نکرده باشم کلا در این موزه سه سرسکه جهت بازدید قرار داده شده بود که یک از آنها منقوش به تصویر ناصرالدین شاه و دوران قاجار بود. در ویترین های وسط سالن موزه سکه مدالهای فراوان و زیبایی را می توان دید که به سکه انقلاب سفید پهلوی ، مدال منقش به بانک ملی فردوسی ، مدال به مناسبت سمینار خلیج فارس 1341 ، مدال تاسیس راه آهن سراسری ایران 1935 تا 1936 میلادی ، مدال نمایشگاه کشاورزی گیلان ، مدال جشن هزاره فردوسی 1313 مدال‌هاي مربوط به بازي‌هاي المپيك مونترال كانادا و بازي‌هاي آسيايي 1353 را می توان مشاهده کرد.
نکته چهارم : سریالی به نام «آقا جون ، مشکوک می زنه!» جهت معرفی موزه سکه و تکریم بازنشستگان بانک سپه در سال 1391 ساخته و در شبکه 1 پخش شد.
در غرفه 12 سکه های که دارای ارزش بالایی بودند و در بانک سپه شعبه پاریس در سال 1355 به نمایش گذاشته شده بود قرار دارد و در ويترين شماره 13 موزه سکه كه تقريبا نزديك ورودي شرقي بود، مسكوكات خارجي از جمله سكه‌هايي از امپراتوران روم از قرن اول ميلادي، روم شرقي (بيزانس) تا قرن يازدهم تا ممالك غربي مانند ايتاليا (ونيز)، اتريش، روسيه، آلمان، هلند، انگليس، آمريكا، هند، مهر، شام، خلفاي فاطمي، تونس امپراتوران مغول، امراي منگيت و امرا و سلاطين افغانستان وجود داشت. ويترين 14 و 15 هم به هدايای کشورهای مختلف اختصاص دارد. موزه سکه بانک سپه در نکوداشت روز جهانی صلح (۳۱ شهریور ماه) و گسترش فرهنگ صلح و ارتباطات بین المللی به پیشنهاد کمیته ملی موزه های ایران (ایکوم) این قسمت را به موزه اضافه کرد.
نکته آخر: موزه سکه در ایران فراوان است ، از موزه سکه یزد تا مشهد و … البته معمولا در هر موزه کشور قسمتی به سکه اختصاص داده شده است!
از جمله اين هدايا، دو جلد كتاب با جلدهاي طلا منقوش به تصویر محمدرضا شاه، جواهرات قيمتي، تفنگ، سكه‌هاي يادبود ، جام جواهرنشان ، شاهنامه فردوسی به خط مرحوم امیر تومان به همراه تفنگ وی که در قائله آذربایجان و مبارزه با روس‌ها به کار گرفته شده، نام برد. البته موقع خروج هدایایی به شما تعلق خواهد گرفت !!!
ته نویس1) این مطلب را بدون اجازه و با افتخار تقدیم می کنم به مدیر وبلاگ مهران کوه که سعادت داشتم صدای ایشان را بشنوم.
ته نویس2) موزه سکه چند روز دیگر 50 ساله می شود و هفته گذشته هم هفته موزه بود، شاید این نوشته من باعث دییده شدن بیشتر این موزه شود!!
ته نویس3) شوربختانه موزه سکه در شهریور ماه 1393 برای همیشه تعطیل شد!!!
پرتال خبری ممتاز نیوز .
پول نیوز .
اینجا کار همه سکه است روزنامه دنیای اقتصاد ، میترا یزدچی – 21 بهمن 1386
روزنامه رسالت شماره 7782 مورخ 23 اسفند 1391
همسفران
با ما همسفر باشید
درود جناب شهریار
بازدید از یک موزه ی سکه فوق العاده ست
موزه سکه عرب زاده در فهادان یزد رو بارها سر میزدم البته نمی دونم مبهوت معماری بی نظیر اون خونه قدیمی می شدم یا واقعا سکه ها
با این حال لذت بخش بود
سپاس از زحمات شما
پایدار باشید
شهریار: سلام ، خانه موزه عرب زاده بیشتر لذت خانه های کویر را برای من داشت تا سکه گردی
سلام بر شهريار عزيز
ممنون از معرفي اين موزه با ارزش
نميدونستم كه هم ورودي نداره و هم در هنگام خروچ هدايايي اهدا خواهد شد.
باز هم سپاس
شهریار: سلام بر شما ، واقعا موزه سکه موزه ارزشمندی است که کمتر دیده شده!!!
درود جناب شهریار.
طرح سکه ها در گذر زمان چه تحقیق جالبی می تونه باشه… مخصوصا از نظر جامعه شناسی!
سپاس به خاطراین معرفی.
شهریار: سلام و درود ، موزه سکه عالیست ، برای دیدن تمام سکه ها و لذت بردن از آنها چند روزی زمان لازم است
سلام
چقدر جالب بود..مرسی برای اطلاع رسانی…
شهریار: درود ، اختیار دارید
چه عكسايي ميذاشتن رو سكه هاشون واه واه …
شهریار: سلام ………
سلام دوست عزیز شهریار جان
از اطلاع رسانی شما و سفرنویسی هایتان بسیار بهره بردم. مادام شاد و بهروز باشید.
شهریار: سلام و درود، از اظهار لطف صمیمانه شما نسبت به حقیر سپاس گزارم ، به امید دیدار و همسفر شدن با شما
عالي بود شهريار جان.
معرفي يكي از n موزه مغفول در شهر تهران
شهریار: واقعا ، چقدر پتانسیل در ایران است و از آن غافل هستیم!!!!!
سلام،
استفاده کردیم.یادداشت خوبی است. سپاس
شهریار: سلام و سپاس از حسن توجه شما
با سلام و سپاس از اطلاع رسانی
کاش می شد حداقل در مراکز استان ها موزه های اینچنینی وجود داشت تا مردم با تاریخ پول در ایران آشنایی بیشتری پیدا می کردند
شهریار: سلام و درود ، معمولا در تمامی استانها چنین موزه ای وجود دارد و یا در کنار موزه ها بخشی جنبی در خصوص سکه گنجانده شده است
سلام
مطمئنید که شمال شرق میدان هست؟
تا جایی که من میدانم و روی نقشه تان هم میبینم و نشانی هم داده اید، شمال غرب میدان است.
شمال شرق ورودی لاله زار میشود
شهریار: ضمن عذر خواهی از شما و دوستان دیگر بله اشتباه تایپی بود ، شمال غرب میدان
سپاس فراوان
درضمن کنکاشانه غلط است. کنجکاوانه و یا با کند و کاو درست است. این کنکاشانه را در پست دیگرتان خواندم
شهریار: کلمه کنکاش را در فرهنگ معین می توانید ببینید. البته شاید کنکاشانه صحیح نباشد!
همانطور که در فرهنگ معین هم امده است کنکاش یعنی مشورت. در حالی که شما مشاهداتخودتون را به شور و مشورت نمیگذارید و یا با مشورت نمینویسید بلکه با کندوکاو وکنجکاوانه مینویسید. پس کنکاشانه درست نیست. غلط رایجی که صدا و سیمای میلی آن را جا انداخته است
شهریار: انگار صحیح می فرمائید در اسرع وقت اصلاح خواهد شد ، باز هم سپاس
سلام
الان مختصر گوگلی کردم و متوجه شدم فهرستی از موزه های سکه ایران و یا موزه هایی که شامل سکه هستند؛ در اینترنت هنوز ایجاد نشده است. پیشنهاد میکنم به طور آزمایشی شما این کار را بکنید و از خوانندگانتون بخواهید که از دیده های خودشون درباره این موزه ها بگویند و به وبسایتهاشون هم لینک کنید.
در گام نخست خودم بنویسم ؛
موزه ملی آذربایجان در تبریز یکی از شیک ترین بخشهای سکه را داره؛ در این موزه جدول سلسله ها و شاهان سلسله ها به ترتیب نوشه شده و سکه دوره مرتبط هم زیرش آمده و البته بعضی جاهاش خالی هست
موزه ایلخانی مراغه ؛ در این موزه هم به شکل مطلوبی سکه های دوره ایلخانی مرتب شده اند و تماشایش لذت بخش و اموزنده هست
موزه قزوین در کنار چهل ستون قزوین ؛ در این موزه هم مجموعه خوبی جمع شده است که متاسفانه در غیر حرفه ای ترین شکل سکه ها را به نمایش گذاشتند. یعنی این که سکه ها را وکیوم و پرس داغ کرده اند!!
موزه آستان قدس رضوی ؛ این موزه را خیلی قدیم دیدم و چیز خاصی یادم نمی آید و لی معمولا این موزه خیلی غنی هست.
موزه ضرابخانه مجموعه گنج علی خان کرمان را هم سال 76 دیدم که جای مرتبی بود.
موزه ایران باستان ؛ طبق اطلاعات سایت و به طور بدیهی این موزه سکه هم دارد ولی نمیدونم چرا هر چه فکر میکنم یادم نمی آید که سکه هاشون را دیده باشم
موزه مقدم تهران
موزه ملک تهران
موزه حرم حضرت معصومه هم بخش سکه دارد
موزه پول تهران (بنیاد مستضعفان) ؛ قبلا در خیابان میرداماد بود و ظاهرا به کنار پارک ارم منتقل شده است و وبسایتش کار نمیکند
موزه سکه ای هم در برج میلاد افتتاح شده است.
و این هم وبلاگی که مظنه سکه فروشی را به دست میدهد
جناب شهریار عزیز لطفا به پیشنهادم فکر کنید و ای کاش میشد موزه جامع سکه ایران را راه انداخت. دست کم موزه مجازی اینترنتی
شهریار: سلام و سپاس فراوان از اطلاعات ارزشمند شما ، حقیقت امر این است که معمولا در تمامی موزه های ایران چه ملی و چه محله ای بخش یا قفسه ای را اختصاص به سکه در نظر گرفته اند ؛ متاسفانه حقیر فرصت ندارم که اوامر شما را اجرایی کنم ، اما همان طور که فرمودید؛ واقعا جای خالی موزه جامع سکه خالیست ، اما فکر کنم با همکاری یک دوست بشود این کار را اجرایی کرد. سرکار خانم شیرین مستغاثی
سلام
بله موزه سکه موزه ای است درخور توجه…
متشکرم و پاینده باشید
شهریار: دوستی پیشنهادی داده بود در ارتباط با موزه جامع سکه ، ایشان را به سمت شما رهنمون کردم
سلام و متشکرم از شما و از دوست خوب احسان راطبی.
پیشنهاد به جایی است، طرح ایجاد شبکه ی ارتباطی اینترنتی میان موزه ها با یکدیگر و با مخاطبان از طریق شکل گیری موزه های مجازی، مدت هاست که در جوامعه توسعه یافته دنبال میشه، البته که روش خوبیه که موزه هایی از یک نوع را با این شکل به هم مرتبط کرد مثل موزه های سکه. بله من حتما به این مهم خواهم پرداخت.
متشکرم
شهریار : سلام و سپاس فراوان از پاسخگویی شما
سلام و ممنون به خاطر توجهتون.
شهریار: سلام و درود ، سپاس از تذکرات به جای شما و به امید راه اندازی موزه جامع سکه در ایران
سلام و سپاس جناب شهریار عزیز
از اینکه مطلب وزین و ارزشمند خود را افتخار دادید و به من تقدیم کردید بسیار سپاسگزارم .بدون شک تلاش در خور شما در حیطه تاریخ ،راهگشای اهل فن خواهد بود.
باز هم ممنون .شاد و زنده باشید .
شهریار: سلام بر شما ، اختیار دارید ، تنها کاری که از دست حقیر بر می آمد ، همین بود. به امید دیدار
با تشکر از اطلاع رسانی جنابعالی لطفآ از موزه های دیگر هم اگر اطلاعاتی دارید
عنوان بفرمایید
شهریار: سلام ، به زودی از موزه های کمتر شناخته شده ، خواهم نوشت، سپاس از شما
سلام دوباره بر شهریار عزیز چندی پیش خبری از موزه سکه در یکی از پارکهای تهران شنیدم اما نمیدانم کدام پارک بود شما میتوانی راهنمائیم کنید.
شهریار: شما در یک پارک خبری شنیده اید ، من نمی دانم آن پارک کجاست؟؟
سلام جالب بود. امسال تابستان همدان بودم بصورت اتفاقی و اشتباهی سر از تپه های هگمتانه در آوردیم منطقه جالب و باستانی است که به کندی در حال کنکاش و یافتن شهر قدیمی ان هستند در داخل این موزه قسمت جالبی هم به سکه اختصاص دادند که جالبه.اگر همدان رفتید تپه های هگمتانه را از دست ندید. این جور جا ها آدم احساس بزرگی و غرور میکنه .
شهریار: سلام بر شما، همان طور که در گزارش قید شده، قالب موزه ها و شهرها موزه سکه به صورت جنبی و یا کامل دارند.
بله قبلا از این موزه بازدید کرده ام ، سپاس از دعوت شما
خوشبختانه حدود 10 روزه که شروع به کارکرده . این بار در وردیش از خیابان سپه ( امام خمینی) روبروی مترو امام خمینی است. خیلی مرتب . علاوه بر سکه ها مجموعه تابلوهای اصیل بانک که کارنقاشان صاحب نام ایرانی است نیز برای بازدید عرضه شده. برخورد کارکنان موزه هم خیلی با کلاس و مودبانه است.
شهریار: سلام و سپاس از اطلاع رسانی شما، به زودی گزارشی در این خصوص ارائه خواهم کرد
سلام بسیار قشنگ و ارزشمند بود
شهریار: سلام بر شما